Krimpbaar klei
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Krimpbaar klei is een grondsoort die aanzienlijk in volume afneemt bij het verlies van vocht door uitdroging en weer kan zwellen bij wateropname.
Omschrijving
Klei is een fijnkorrelig sedimentair gesteente dat voornamelijk bestaat uit kleimineralen en deeltjes kleiner dan 0,002 mm. Door de aanwezigheid van kleimineralen kan klei bij uitdroging sterk krimpen en bij bevochtiging weer uitzetten. Dit zwel- en krimpgedrag is afhankelijk van de mineralogische samenstelling, de diepte, de verweringsgraad en de dikte van de kleilaag. Langdurige droogteperiodes, seizoensgebonden vochtvariaties en grondwateronttrekking kunnen inklinking, oftewel volumevermindering, van kleibodems veroorzaken. Dit kan leiden tot schade aan gebouwen en infrastructuur, zoals verzakkingen, scheuren in muren, vloeren en plafonds, en scheefstand van gebouwen, vooral bij funderingen op staal (ondiepe funderingen) in kleigebieden. In Nederland komt krimpende klei onder andere voor in het rivierengebied, Noord-Limburg, Oost-Nederland en Drenthe. Bij baksteenproductie moet rekening worden gehouden met de krimp van klei tijdens het droog- en bakproces om barsten of kapot springen te voorkomen en maatvastheid te bereiken. Ook bij beton kan krimp door uitdroging leiden tot scheurvorming. Om krimp tegen te gaan, kunnen aan klei materialen zoals zand of gemalen schiefer worden toegevoegd, of in het geval van leem, zand of schelpenzand.
Gebruikte bronnen: